woensdag 14 november 2012

Lastige sollicitatievragen #3: de hypothetische vraag....


Het blijkt weer uit de sollicitatietrainingen die verzorg in het kader van een groot herplaatsingstraject: één van de moeilijkste vragen die gesteld kunnen worden tijdens een sollicitatiegesprek zijn de hypothetische vragen.

De hypothetische vraag is gebaseerd op fantasie en vooronderstellingen en dat maakt het een leuke vraag om de fantasie of de creativiteit van de sollicitant te prikkelen of te testen en zijn denkproces op gang te brengen. Helaas wordt deze vraag zelden op die manier gebruikt, maar dient het vaker als een vermomde gesloten vraag waarop eigenlijk maar 1 antwoord mogelijk blijkt te zijn: nl. het antwoord dat de vragensteller (on)bewust verwacht of wenst. Een goede gesprekspartner zou weten dat een ervaringsgerichte vraag veel beter is dan een hypothetische vraag. En ervaringsgericht of competentiegericht vragen stellen, dat gebeurt volgens de STAR methode.  Maar niet iedere gesprekspartner gebruikt die. De hypothetische vraag wordt nog steeds ontzettend vaak gesteld, tot afgrijzen van menig sollicitant....


Waarom is de "Stel dat"  vraag zo moeilijk? 

Een "Stel dat"  vraag prikkelt je fantasie: je wordt eigenlijk uitgenodigd om een antwoord te verzinnen en daarbij richt je je vaak op de goedkeuring door non-verbale signalen van je gesprekspartner. Tijdens de fantasie kun je zien wat wel of niet goed ligt en daarmee kun je je antwoord sturen richting een mooie sociaal gewenste situatie.We kunnen allemaal wel een goed verhaal verzinnen over hoe je iets zou aanpakken, toch?
De vraag is alleen of jouw antwoord wel authentiek en waar is, wat de voorspellende waarde is en of het als selectiemiddel wel werkt.

Vaak kun je je namelijk nog helemaal geen goede voorstelling maken van die toekomstige werksituatie en het hypothetische geval dat voorgelegd wordt. Soms moet je kennis hebben van procedures, de bedrijfscultuur, geschreven en ongeschreven regels binnen het bedrijf en het type collega's of klanten waar je mee te maken krijgt.  En laat je nou net je glazen bol niet bij je hebben vandaag.....
  • Krijg jij zo wel de kans te laten zien hoe jij echt reageert in onverwachtse of ongemakkelijke situaties? 
  • Denk je dat de interviewer een realistisch beeld van je krijgt? 
  • Biedt jouw creatieve heldenverhaal een garantie op succesvol gedrag in de toekomst?

Hoe herken je hypothetische vragen? 

Meestal beginnen ze met "Stel dat" of met  "Wat zou je doen als" gevolgd door een bepaalde situatie.
 
"Stel dat een klant dit doet, hoe reageer jij dan?"
"Stel dat een patiënt je agressief benadert, wat doe je dan?"
"Stel dat je niet goed met een collega overweg kan, hoe pak je dat aan?"
"Wat zou je doen als een medewerker een directe opdracht weigert?"  
"Wat zou u doen als die deal niet doorgaat?" 

En heel vaak vervalt de interviewer in het doorvragen met nog een "stel dat" vraag. 
Want stel... je geeft een briljant gefantaseerd antwoord, dan volgt er soms gewoon weer:  "Oh, ok, maar stel nou dat dat niet werkt, wat zou je dan doen?".... etc, etc...

En zo zit je daar op van de zenuwen antwoord te geven met hypothetisch sociaal wenselijk gedrag en prachtige aannames en fantasieën!  Het zegt helaas helemaal niets over hoe jij in een dergelijke situatie ook ECHT zou reageren.

Wat is dan je antwoord hierop? Be a STAR!

Gebruik hiervoor dus zelf ook de STAR(R) methode! De STAR methode is een vrij simpele vraagtechniek op basis van ervaringsgerichte vragen.
De afkorting staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat en soms wordt ook nog een tweede R toegevoegd en die staat voor Reflectie.

Hoe pas je dat in de praktijk toe? Hier een voorbeeld:


Vraag: Stel dat een van jouw medewerkers een opdracht weigert, hoe reageer je dan?


Situatie: Schets een -vergelijkbare- situatie op je werk, tijdens studie of zelfs in je persoonlijke leven die sterkt lijkt op de hypothetische situatie.  (en zorg dat je van te voren een aantal van die voorbeelden op voorraad hebt!!)

Taak: Beschrijf wat jouw specifieke taak of doel was in die situatie. 

Actie:  Beschrijf welke actie(s) je ondernam om dat doel te bereiken. 

Resultaat:  Wat was het resultaat daarvan? 

Reflectie: Wat heb je geleerd van deze situatie?  Ben je tevreden over het resultaat?


Antwoord:  "Dat doet me denken aan een eerdere situatie waarin ik onlangs verkeerde. Ik vroeg een vrijwilliger om een bepaalde opdracht uit te voeren. Het was namelijk mijn taak als coördinator van de vrijwilligers bij die organisatie om ervoor te zorgen dat aan het einde van de dag alle voedselpakketten eerlijk waren verdeeld over de verschillende wijken en in gekleurde bakken stonden (doel). De vrijwilliger weigerde die opdracht. Toen ik doorvroeg, bleek dat deze persoon de instructies verkeerd had begrepen omdat hij niet goed kon lezen. Toen heb ik er voor gezorgd (actie) dat de opdracht mondeling werd toegelicht en bleek er dus gewoon een misverstand te zijn geweest. Het werk was die dag gelukkig gewoon op tijd af (resultaat). Sterker nog, we hebben zelfs een nieuw systeem in de verdeelbakken ingevoerd met symbolen waardoor het voor mensen altijd duidelijk is, waar de goederen heen moeten (actie en resultaat)Ik heb hiervan geleerd (reflectie) om niet zo maar kwaad te reageren en op mijn strepen te gaan staan, maar om door te vragen naar de reden, ik heb me ingeleefd in deze persoon en gelukkig hebben we toen samen een creatieve oplossing bedacht die werkt. Ik ben daar best trots op."

Uit zo'n situatie blijkt dus dat je ervaring hebt met leidinggeven en coördineren, dat je inlevingsvermogen hebt en mensgericht bent, dat je goed luistert, oplossingsgericht werkt, creatieve ideeën hebt en goed kunt samenwerken en doelgericht bent.

Zo maak je van je heldenverhaal ook een echt waargebeurd epos, waaruit blijkt dat jij toegevoegde waarde hebt voor jouw potentiële werkgever!

In dit geval zijn behaalde resultaten in het verleden namelijk WEL een garantie voor succes in de toekomst!

Dus: wees een held voor 1 dag en creëer je eigen succes!




  • Wat is jouw succesverhaal?
  • Wanneer was jij de held(in)?
  • Op welk project of resultaat uit het verleden ben jij trots? 

Geen opmerkingen: